Dit prachtige en waarschijnlijk voor velen herkenbare boek is een boek over afscheid. Afscheid nemen terwijl de persoon van wie je afscheid neemt nog leeft, maar eigenlijk niet meer bestaat. Maar ook afscheid nemen van gemeenschappelijke herinneringen, een gedeelde toekomst, een gelijkwaardige gesprek, levens -en bedpartner. Want de ziekte van Alzheimer verandert alles. Niet alleen voor Leo, maar ook voor zijn vrouw Judith, de hoofdpersoon uit ‘Voorbij, voorbij’. Van partner is zij verzorger geworden en komt ze er tot haar eigen schrik op een gegeven moment achter dat ze over hem ‘moedert’. Zij moet nadenken voor twee.
Met af en toe een vleugje humor, maar vooral met liefde voor haar inmiddels overleden echtgenoot schrijft Clairy Polak over hoe ze haar man eerst langzaam, en dan steeds sneller kwijtraakt. Over het gemis en tegelijkertijd de afstand die ontstaat, waar ze zich vervolgens schuldig over voelt. Maar ook over goedbedoelde maar soms onuitstaanbare en vooral de-plank-misslaande troostende woorden van vrienden en bekenden. Over de eenzaamheid die dit met zich mee brengt. En over de vraag of je leven nog zin heeft als je het niet meer voor een ander hoeft te doen.
‘Voorbij, voorbij’ is bovenal een eerlijk boek dat de genuanceerde gevoelens en gedachten die je als partner van iemand met Alzheimer kunt hebben, blootlegt. Het zal een ieder die met afscheid en rouw te maken heeft herkenbaar in de oren klinken.
Sabijn Lauwerier