Nadat de moeder van Lisanne van Sadelhoff ( 1989 ) op 56 jarige leeftijd is overleden aan kanker, vraagt Lisanne zich af of er een stappenplan is waardoor zij rouwen snel van haar to-do list kan schrappen. Dat blijkt er niet te zijn. Aan de hand van korte hoofdstukken neemt zij je mee door haar proces vanaf de diagnose tot na het overlijden van haar moeder. Elk hoofdstuk begint meten cliché dat vaak wordt gebruikt of je misschien zelf weleens hebt uitgesproken tegen iemand die rouwt. Lisanne wil je als lezer mee nemen in haar verhaal en slaagt daar op een mooie en integere manier in. “Zo kan het zijn”.
In haar boek beschrijft Lisanne hoe al haar zintuigen op scherp komen te staan als zij het slechte nieuws verneemt dat haar moeder ongeneeslijk ziek is. Zij ervaart hoe kwetsbaar haar moeder wordt door de ziekte en hoe graag zij haar wil beschermen tegen zorgen, angst en pijn. Je krijgt als lezer een liefdevol omschreven beeld van Paola van Sadelhoff, een moeder die voor Lisanne haar ‘harnas’ was.
Lisanne wordt heen en weer geslingerd tussen de behoefte aan controle, gevoelens van verdriet en machteloosheid, en wrok ten aanzien van haar vriendinnen die doorgaan met leven. Als haar moeder is overleden, ervaart zij een steeds grotere kloof tussen zichzelf en haar niet rouwende leeftijdsgenoten. Zij omschrijft hoe pijnlijk het is dat je je leven als twintiger niet over kunt doen en hoe de ellende je in één klap volwassen maakt. Je ouder verliezen past, aldus Lisanne gewoonweg niet in deze leeftijdsfase.
Lisanne beschrijft hoe de rouw haar in beslag neemt, haar gedachten en gevoelens beïnvloedt en ook haar relatie onder druk zet. De wanhoop dat het niet meer beter wordt, verandert gaandeweg in het besef dat het verdriet niet weg gaat maar meer op de achtergrond raakt. Zij schrijft: Rouw is in staat om je op te slokken op momenten dat je het niet verwacht. Het enige wat je kan doen, is je laten opslokken. Dan laat de rouw je vanzelf wel een keertje los. Eventjes en dat eventjes wordt een steeds langer ‘eventjes ‘.
Het boek laat je als lezer niet los. Integendeel. Het raakt je omdat het zo mooi en puur is geschreven. Soms met een vleugje humor tussendoor. Het roept herkenning op en maakt je stil. Lisanne vertelt hoe zij haar levenskracht weer vindt en hoe anderen haar daarbij hebben geholpen. Een absolute aanrader dit boek, niet alleen voor jong volwassenen maar voor een ieder die weet heeft van het verlies van een geliefd mens. Zo kan het dus zijn.
Coby Ouwehand