Het uur blauw
van Johan Terryn, met tekeningen van Randall Casaer.
Afgelopen zaterdag (26 juni) werden voor het eerst sinds lange tijd geen coronadoden gemeld in de media. NRC schrijft; Een feestelijke mijlpaal, maar ook eentje die het verlies markeert. En zo is het. Maandenlang hebben we uit alle macht geprobeerd om Covid te bestrijden, om de gevolgen op te vangen en om ons ertoe te verhouden. Er is terecht opluchting dat we enigszins grip hebben gekregen op het virus. Maar ook zijn er maandenlang dag in dag uit mensen overleden, zij laten een grote groep achter die nog vol is van verdriet over het verlies. Er is al een oproep gedaan voor een gezamenlijke gedenkdag om samen stil staan bij wat we hebben meegemaakt. Dat zal zeker goed doen. Aandacht voor de verhalen van degenen die op zo’n verdrietige manier verlies hebben geleden en voor wie het leven voorgoed veranderd is.
Een aantal van die verhalen is terug te lezen in Het uur blauw. Een boek van Johan Terryn waarin hij twaalf mensen aan het woord laat die tijdens de eerste lockdown een dierbare zijn verloren. Een periode waarin afscheid genomen moest worden zonder nabijheid. Zonder aanraking, zonder een laatste groet. Een mensenleven leek gewoon te verdwijnen in een periode waarin onze veiligheid boven onze menselijkheid werd gesteld.
Johan Terryn is een Vlaamse acteur, radio- en televisiepresentator en coach. Zijn vader overleed midden in die eerste lockdown. Hij zocht naar troost en gebruikte zijn radiocolumn om zijn verhaal over het verlies te delen. Er kwam zoveel reactie op van lotgenoten, dat hij besloot om er enkelen te interviewen. Op een bijzonder moment van de dag; het uur blauw. Het uur waarin de nacht overgaat in de dag. Een prachtige symboliek voor de verschillende fases die je tijdens het rouwen kunt ervaren. Elk gesprek begint in het pikkedonker, het moment waarop verdriet en onmacht het grootste zijn en beweegt zich langzaam naar het licht. Naar de troostmomenten. De tekeningen van Randall Casaer bewegen ook op deze manier mee; van diep donkerblauw naar steeds iets lichter. Van alleen naar samen.
Het uur blauw is een aangrijpend tijdsdocument en bedoeld als een boekje troost voor iedereen, opgedragen aan Terryn’s vader. Terryn, ook theatermaker, verbindt op een beeldende manier de verhalen van zijn lotgenoten aan dat van zijn vader dat zich door het boek heen meandert. Je ziet alles zich zo voor je ogen afspelen. Van donker naar licht. Na afloop is er nog steeds rouw, maar de rouw is iets draaglijker omdat de rouw gedeeld is.
Extra bonus als je van andere talen houdt, is het Vlaams. Want sommige woorden en termen klinken plots een stuk zoeter en zachter; Kop op en voortdoen, is een zinnetje dat ik graag even hardop uitspreek om de mildheid ervan te ervaren.
Het uur blauw is onderdeel van een groter geheel; het begon met de podcast, daarna maakte Terryn een voorstelling van zijn eigen verhaal (op 15 oktober 2020 in première gegaan in Antwerpen) en nu dus ook het boek. Kijk voor meer informatie op www.johanterryn.com
Carlien van Geffen
vrijwilliger TrösT